Inuksuk

Inuksuki, pisane również w formie “Inukshuki,” to tworzone przez Inuitów, kanadyjską społeczność Rdzennych Kanadyjczyków, budowane z kamieni humanoidalne rzeźby i posągi, które pełnią wiele funkcji – są kierunkowskazami, punktami orientacyjnymi, pokazują dobre obszary łowieckie i bezpieczne miejsca do przenocowania. Mogą też ostrzegać przed wejściem na czyjeś terytorium. Współcześnie, inkuksuki stały się częścią kanadyjskiego krajobrazu, również miejskiego – są powszechnym elementem krajowej małej architektury. Pisemna forma “Inuksuk” jest preferowana przez Inuitów, przyjmuje się, że “Inukshuk” to zanglicyzowana wersja tego słowa.

Szacuje się, że pierwsze Inuksuki mogły pojawić się już około 2400 lat przed naszą erą. Tyle mniej więcej lat mają posągi znalezione na kanadyjskiej Ziemi Baffina. Do tej pory nie odnaleziono ich starszych przykładów. Kamienne statuy mają kilka odmian, niektóre są bardzo duże, inne symbolicznie małe, wszystko zależy od funkcji, które pełnią. Przyjmuje się, że ten najbardziej rozpowszechniony kształt, czyli z rozłożonymi rękami, pojawił się dopiero wraz z europejskim osadnictwem i poznaniem przez Inuitów założeń religii chrześcijańskiej. Najwyższym inuksukiem, który trafił do Księgi Rekordów Guinnessa, jest ten zbudowany w Schomberg, Ontario, który mierzy prawie 11 i pół metra wysokości. Do konstruowania inuksuków nie używa się niczego poza kamieniami – żadnych klejów, lin, czy mocowań. Co więcej, Inuici wierzą, że raz powstałych inuksuków nie wolno niszczyć, a zupełnie pierwszego z nich skonstruował Tuniit, przedstawiciel mitycznej rasy olbrzymów, z której Inuici mają się, według swojej mitologii, wywodzić.

Jednym z najbardziej znanych w Kanadzie inuksukowych widoków jest Inuksuk Point, mały półwysep na Ziemi Baffina (Nunavut), gdzie na niewielkiej powierzchni ustawiono ponad sto kamienistych rzeźb. Od 1969 roku miejsce to jest wpisane na kanadyjską listę dziedzictwa narodowego i podlega ochronie. Nie wiadomo dlaczego akurat tu pojawiło się ich tak dużo. Mówi się, że to arktyczne Stonehenge.

Charakterystyczne inuickie kamienne konstrukcje stały się powszechnym w Kanadzie symbolem, który jest szeroko wykorzystywany przy różnych okazjach, również w kulturze popularnej. Flagę inuickiej prowincji Nunavut zdobi właśnie inuksuk:

Jeden z najważniejszych kanadyjskich zespołów rockowych, Rush, wydał w 1996 roku album Test for Echo, na okładce którego widnieje inuksuk. Na stronie ultimateclassicrock.com czytamy, że to perkusista grupy, Neil Peart, wpadł na pomysł, by koncepcyjny album, którego motywem przewodnim jest poszukiwanie własnej życiowej drogi, zdobił właśnie iniucki symbol. Przyszło mu to do głowy, gdy podróżował przez północną Kanadę i zobaczył wiele rzeźb wskazujących drogę podróżnikom przedzierającym się przez przykryte grubą warstwą śniegu tereny Terytoriów Północno-Zachodnich.

W 2007 roku ambasador Kanady w Meksyku odsłonił tam inuksuka ufundowanego przez Kanadyjską Izbę Handlową i Rząd Kanady, ale dopiero logo Zimowych Igrzysk Olimpijskich w Vancouver w 2010 rozsławiło inuicki symbol na cały świat i sprawiło, że zarówno kanadyjski jak i światowy rynek zalały gadżety od ubrań po plecaki, bidony, kubki, maskotki, smycze, magnesy, obudowy na telefon, czy naklejki z podobizną figury. Doprowadziło to do masowego budowania inuksuków przez turystów odwiedzających kanadyjskie parki i apeli strażników parków do zaprzestania tej działalności z uwagi na potencjalną dezorientację osób wędrujących po parkach, którzy na szlakach kierują się tym, co wskazują oryginalne rzeźby.

W 2015 roku, kobiety należące do plemion Rdzennych Kanadyjczyków postawiły w okolicach Hamilton w Ontario prawie 1200 inuksuków po to, by zwrócić uwagę rządów prowincjonalnego oraz federalnego na problem częstego porywania i mordowania rdzennych kobiet. Do tej pory sprawa ta nie była traktowana dość poważnie przez kanadyjskie władze, masowe stawianie inuksuków było jednym ze sposobów Pierwszych Narodów na zwrócenie na to ich uwagi.

Inuksuki to też popularny wzór tatuażu.

Kamienne figury inuksuków na stałe wpisały się nie tylko w kanadyjski krajobraz (można się na nie natknąć we wszystkich prowincjach, na terenie każdego terytorium), ale również w kulturę popularną tego kraju. Ich tajemniczość i majestatyczność sprawiają, że trudno obok nich przejść obojętnie a dzięki temu, że obecnie oswojeni są z nią ludzie niemalże na całym świecie, kultura inuicka, z której się wywodzą również zyskała na rozpoznawalności.